Wat is psychologisch kapitaal

Peter Vooren • 16 januari 2025

Psychologisch kapitaal bestaat uit de volgende vier positieve eigenschappen: hoop, optimisme, veerkracht en zelfvertrouwen. Samen bepalen zij je gevoel van welzijn. Dat levert je onder andere meer werkplezier, een flexibele houding en betere prestaties op.

Wat is psychologisch kapitaal en wat levert het je op?

In deze tijd is ons werk niet alleen maar een fysieke, maar vooral een emotionele en mentale inspanning. Dat heeft effect op het welzijn en welbevinden van medewerkers. We zien een toename van het aantal werk gerelateerde psychische klachten, zoals bijvoorbeeld: gespannenheid, concentratieproblemen en slaapproblemen.

Tegelijkertijd zien we dat de focus binnen de psychologie verschuift. Van het richten op de negatieve kenmerken van mensen, naar een meer open houding ten opzichte van menselijk potentieel, motivatie en mogelijkheden (positieve psychologie). Wij merken ook dat oplossingsgericht werken veel meer energie geeft en bovendien sneller een positief resultaat oplevert.

Arbeid en organisatie

Steeds meer organisaties zetten in op de positieve aspecten om de gezondheid en het welzijn van hun medewerkers op het werk te verhogen, denk bijvoorbeeld aan tevredenheidsonderzoeken onder medewerkers. Vaak wordt hierin de mate van bevlogenheid gemeten.


Bevlogenheid is een goede voorspeller van eventuele toekomstige uitval in organisatie. Volgens onderzoek van Maslach en Leiter (1997) wordt bevlogenheid op het werk gekenmerkt door energie, betrokkenheid en persoonlijke effectiviteit. De directe tegenpolen van de burnout-dimensies uitputting, cynisme en verminderde persoonlijke effectiviteit.



Organisaties zijn erbij gebaat dat medewerkers zich ontwikkelen en goed presteren, dat ze goed gedijen binnen de organisatiecontext. En natuurlijk ook daarbuiten. Hogere niveaus van psychologisch kapitaal zijn een goede manier om de genoemde burnout-dimensies tegen te houden.


De professional mét psychologisch kapitaal

Niet alleen organisaties zijn hierbij gebaat. Jij als professional in jouw vakgebied, bent er even goed bij gebaat om jezelf te ontwikkelen. Het liefst zou je dat in een stimulerende en uitdagende omgeving natuurlijk. Jouw werkgever heeft daar een bepalende rol in, maar jij ook.



Om nog beter te kunnen presteren op je werk, is het aan te raden om dit op een oplossingsgerichte manier te doen. Daarbij ontwikkel jij jouw positieve eigenschappen nog meer. Want, spoiler alert: je hebt ze in bepaalde mate al! Toch is er nog zoveel meer uit te halen!


Deze vier positieve eigenschappen samen worden jou psychologisch kapitaal genoemd.

Door je psychologisch kapitaal te ontwikkelen kun je beter omgaan met lastige situaties. Je hebt meer vertrouwen in je eigen kunnen en ziet meer mogelijkheden om uitdagingen op te lossen. Ook je positieve uitdagingen. Want of je nu promotie wil maken of teveel taken op je bord hebt liggen, de druk neemt in allebei de situaties flink toe.

Met psychologisch kapitaal leer je van je fouten en je krijgt inzicht in wat je bijdrage aan het proces is. Dit maakt je proactiever, meer stressbestendig en daarmee ook productiever.


Nieuwe alinea

Hoop, optimisme, veerkracht en zelfvertrouwen

Hoop: motivatie, gebaseerd op de combinatie van succesvolle doelgerichte energie (wilskracht) en succesvolle routes (planning om doel te bereiken).


Optimisme: de realistische, flexibele overtuiging jij positieve invloed hebt op de gebeurtenissen en resultaten in je leven.


Zelfvertrouwen: het vertrouwen hebben in eigen vaardigheid om bepaalde taken succesvol uit te voeren.


Veerkracht: niet opgeven, maar kunnen ‘terugveren’ bij tegenslag of uitdaging en zelfs kunnen leren en groeien van de tegenslag.

Het goede nieuws is dat deze positieve menselijke eigenschappen te ontwikkelen zijn én een positieve impact hebben op je presteren. Luthans en collega’s hebben hier meerdere onderzoeken naar verricht.


Dit artikel is gebaseerd op de inhoud van het boek: optimisme, hoop, veerkracht, zelfvertrouwen van Matthijs Steeneveld.

Share by: